ئامانجى سێزدەهەمین: ڕێوشوێنه‌كان بۆ گۆڕانی کەش وهه‌وا
وڵاتێك نەماوە لە جیهاندا کە ڕاستەوخۆ کاریگەریی گۆڕانکاری کەشوهەوای بەرنەکەوتبێت. دەردراوە گازیە گەرمەکان بەردەوامن لە زیادبوون و لە ئێستادا ڕێژەکەی %50 زیاترە وەک لە ساڵی 1990. سەرباری ئەمە، گەرمبوونی زەوی دەبێتە هۆی گۆڕانکاریی هەمیشەیی لە سیستەمی ژینگەی زەویدا، ئەمەش هەڕەشەیە بۆ دروستبوونی دەرەنجامێك نەتوانرێت پێچەوانە بکرێتەوە ئەگەر هەر لە ئێستاوە کاری لەسەر نەکرێت.
تێكڕای زیانەکانی ساڵانە بەهۆی بومەلەرزە و تسونامی (شەپۆلی بەرز) و گێژەڵوکە خولگەییەکان و لافاوەوە بریتین لە سەدان ملیار دۆلار، کە ئەمە بە تەنها پێویستی بە وەبەرهێنانی بڕی 6 ملیار دۆلار هەیە بۆ بەڕێوەبردنی مەترسیی کارەساتەکان. ئامانج بریتیە لە جوڵاندنی 100 ملیار دۆلار هەموو ساڵێك تا ساڵی 2020 بۆ پڕکردنەوەی پێویستیەکانی وڵاتە تازە گەشەکردوەکان و یارمەتیدان لە کەمکردنەوەی ئەو کارەساتانەدا کە بەهۆی کەشەوە ڕوودەدەن.
یارمەتیدانی هەرێمە دۆخناسکترەکان، وەکو وڵاتە بێ کەناراوەکان و وڵاتانی دورگەیی تا بتوانن خۆیان بگونجێنن لەگەڵ گۆڕانکاری کەشوهەوادا ئەمەش بۆ ئەوەی هەموو هەوڵەکانی ڕێوشوێنەکانی مەترسی کارەسات بکرێنە ستراتیژیەتی نیشتیمانی. ئەم کارە ئاستەم نیە، بەڵام دەبێت ویستی سیاسی و چەندان لایەنی تەکنۆلۆژی بخرێنە گەڕ بۆ ئەوەی سنورێك دابنرێت بۆ تێكڕای پلەی گەرمیی زەوی تا لە 1.5سیلیزیدا لەسەروو ئاستی پیش پیشەسازیەوە ڕابگیردرێت، ئەمەش پێویستی بە کاری دەستبەجێی هەموو لایەك هەیە.
ڕاستیەكان و ژمارەكان
+1°C
لە سالی 2017 دا مرۆڤ بە نزیکەیی بۆتە هۆی یەک پلەی سیلیزی لە گەرمبونی زەویدا لە سەروو ئاستەکانی پێش پیشەسازی.
+20 سانتیمەتر
ئاستەکانی ڕووی دەریا بە ڕێژەی 20 سانتیمەتر (8 ئینچ) لە ساڵی 1880 ەوە بەرزبۆتەوە و دانراوە بگاتە 30 بۆ 122 سانتیمەتر (1 بۆ 4 پێ) تا ساڵی 2100
2050
بۆ سنوردارکردنی گەرمبوونی گۆی زەوی بە 1.5 پلەی سیلیزی ئەوا دەبێت دەردراوەکانی دوانۆکسیدی جیهانی بە ڕێژەی سەدا 45 دابەزێت لەنێوان 2010 بۆ 2030 و دەردراوەکانی دوانۆکسید لە ساڵی 2050 بگاتە سفر.
1/3
پەیماندانەکان دەربارەی کەشوهەوا لەژێر ڕێکەوتننامەی پاریس تەنها یەك لەسەر سێی کەمکردنەوەی دەردراوەکان ڕووماڵ دەکات کە پێویستە بۆ ئەوەی جیهان لە ژێر 2 پلەی سیلیزیدا بمێنێتەوە.
26 تریلیۆن دۆلار
کاری ڕاستەقینەی جیهانی ئەگەری هەیە ببێتە هۆی 26 تریلیۆن دۆلار لە سودی ئابووری تا ساڵی 2030
18 ملیۆن
بەتەنها کەرتی وزە دەبێتە هۆی دروستکردنی 18 ملیۆن هەلی کاری زیاتر تا ساڵی 2030 و جەخت دەکرێتەوە سەر وزەی بەردەوامیپێدراو.
- بەهێزکردنی توانای هەستانەوە و خۆگونجاندن بۆ مەترسیەکانی پەیوەندیدار بە کەشوهەوا و کارەساتە سروشتیەکان لە هەموو وڵاتاندا.
- یەکخستنی ڕێکاریەکانی گۆڕانکاریی کەشوهەوا بۆ ناو ڕێسا و ستراتیژیەت و پلانە نیشتیمانیەکان.
- باشترکردنی خوێندن و بەرزکردنەوەی هوشیاری و توانستی دامەزراوەیی و مرۆیی و کەمکردنەوەی گۆڕانکاریی کەشوهەوا و خۆگونجاندن و کەمکردنەوەی کاریگەری و ئاگادارکردنەوەی پێشوەختە.
- جێبەجێکردنی پابەندبوونی ئەنجامدراو لەلایەن لایەنەکانی وڵاتە گەشەکردووەکان بۆ کۆنگرەی چێوەی کاری نەتەوەیەکگرتوەکان لەسەر گۆڕانکاری کەشوهەوا بۆ ئامانجی پێکەوە جوڵاندنی 100 ملیار دۆلار لە ساڵێکدا تا ساڵی 2020 لەلایەن هەموو سەرچاوەکانەوە بۆ خستنەڕووی پێویستیەکانی وڵاتە تازە گەشەکردووەکان لە دۆخی کارەکانی کەمکردنەوەی واتادار و ڕوونێتی لەسەر جێبەجێکردنو بەتەواوەتی کارپێکردنی دەزگای کۆمەکیکردن بۆ کەشی سەوز لەڕیی بەسەرمایەکردن بە زووترین کات.
- برەودان بە میکانیزمەکانی بەرزکردنەوەی توانست بۆ پلاندانان و بەڕێوەبردنی پەیوەندیدار بە گۆڕانکاری کەشوهەوا بە شێوەیەکی کاریگەر لە ولاتە کەمتر گەشەکردووەکان و وڵاتە دورگەییە بچوکە تازە گەشەکردووەکاندا و بە جەختکردنەوە سەر ئافرەتان و گەنجان و کۆمەڵگە پەراوێزخراوە ناوخۆییەکان.
A "country of friends" greens its capital city
The COVID-19 pandemic has awakened an interest in transformational change.
Improving the health of Southeast Asia's largest lake
Tonle Sap in Cambodia is a key habitat for freshwater fish and many endangered species.
Fresh local food in Botswana: "We are ready to meet this demand."
Farmers adopt new techniques to weather climate change.
Giving vulnerable Bangladeshis the resources to cope with climate change
A densely populated, low-lying country dominated by floodplains, the country is exceptionally vulnerable to extreme weather.
Treating the forest like family
In Armenia, potecting an important source of water and biodiversity.
